Idea powstania Związku narodziła się w 1994 roku. Jej inicjatorem był fotograf Leszek Krzysztof Sawicki. Komitet założycielski składał się z 21 osób. Ponad rok czasu trwały prace nad Statutem i rejestracją ZPFP.25 kwietnia 1995 roku Sąd Wojewódzki w Warszawie wydał postanowienie o zarejestrowaniu Związku, a 25 czerwca 1995 roku odbył się I Walny Zjazd, w którym wzięło udział 197 członków. Ich liczba szybko się podwoiła, co zrodziło potrzebę podzielenia się na okręgi. Taką decyzję podjął Nadzwyczajny Walny Zjazd ZPFP 9 listopada 1996 roku – przyjęto nowy Statut pozwalający na formowanie okręgów.Jesienią 1997 roku Związek przedstawił swój dorobek na Międzynarodowym Festiwalu Fotografii Przyrodniczej w Vargardzie w Szwecji.Pierwszym Członkiem Honorowym był Edward Hartwig. Rok 2000 rozpoczął się tragicznie – zmarł pierwszy Prezes ZPFP Leszek Krzysztof Sawicki. Mocno osłabiony Zarząd (3 vacaty w Prezydium) przygotował Zjazd Delegatów, który odbył się 3 czerwca 2000 roku. Dokonano nowych korekt w Statucie i wybrano nowe władze. Prezesem ZPFP został Piotr Pukos, pracownik Kampinowskiego Parku Narodowego.
